Z pasją o nieruchomościach

Odwołanie darowizny

Czas czytania: 5 minut

Klient ostatnio zwrócić się do mnie z prośbą o pomoc w sprawie delikatnej natury. Wskazał, że przed dwoma laty zawarł z siostrą umowę darowizny nieruchomości rolnej z ustanowieniem bezpłatnego użytkowania mieszkania. Przedmiotową umowę zawarł w przeświadczeniu, że oprócz uregulowania kwestii własności nieruchomości po jego śmierci albowiem jest kawalerem, w chorobie która go spotkała będzie mógł liczyć na pomoc ze strony osoby bliskiej. Jednakże wbrew jego dobrej wiary w człowieka ze strony siostry spotykają go od tego czasu wulgaryzmy i wyzwiska. Kolejno siostra opuściła wspólne miejsce zamieszkania i pozostawiała go samego sobie. On utrzymuje się z renty niewielkiej wielkości i gdyby nie pomoc życzliwych sąsiadów jego codzienna egzystencja byłaby zagrożona. Pan Benedykt uważa, że w zaistniałej sytuacji powinienem odwołać darowiznę uczynioną na rzecz siostry.

Zgodnie z artykułem 898 § 1 kodeksu cywilnego, gdy strony zawarły umowę darowizny darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności.

Podnieść należy, że możliwe są dwie drogi prowadzące we wskazanej wyżej sytuacji do powrotu nieruchomości rolnej do rąk Pana Benedykta.

Pierwszy element w obu sytuacja przedstawia się identycznie. W pierwszej kolejności Pan Benedykt musi w piśmie skierowanym do siostry oświadczyć, że odwołuje darowiznę dokonaną na jej rzecz.

Złożenie tej informacji do obdarowanego nie powoduje automatycznie tego, że nieruchomość powróci do rąk darującego, a więc Pana Benedykta. Konieczne jest złożenie przez obdarowaną siostrę oświadczenia o przeniesieniu własności nieruchomości na rzecz Pana Benedykta.

Kolejno zatem, Pan Benedykt wraz z siostrą będą musieli udać się do notariusza, gdzie siostra złoży oświadczenie o przeniesieniu własności nieruchomości z powrotem na brata.

W przypadku braku porozumienia z siostrą, należy będzie postąpić według drugiego scenariusza. Po wystosowaniu przez Pana Benedykta oświadczenia o odwołaniu darowizny, koniecznym będzie wystąpienie na drogę sądową z pozwem o zobowiązanie siostry do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie przeniesienia własności nieruchomości. Sąd w toku postępowania dokona zbadania okoliczności podanych przez stronę wnoszącą pozew uzasadniających odwołanie darowizny i w przypadku jego uznania wyda orzeczenie, które „zastąpi” oświadczenie siostry w zakresie przeniesienia własności nieruchomości z powrotem na Pana. Z niniejszym orzeczeniem należy stawić się do notariusza celem dokonania przeniesienia własności nieruchomości na Pana Benedykta.

Na marginesie należy wskazać, że podstawą odwołania darowizny może być niewdzięczność nazwana przez kodeks cywilny „rażącą”. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że przez to pojęcie należy rozumieć takie czynności obdarowanego, które są skierowane przeciwko darczyńcy z zamiarem nieprzyjaznym. Są to tego rodzaju sytuacje jak dopuszczenie się przestępstwa przeciwko darczyńcy, bądź naruszenie przez obdarowanego obowiązków wynikających ze stosunków osobistych łączących go z darczyńcą – na przykład obowiązek udzielenia pomocy w trudnej sytuacji. W sprawie Pana Benedykta okoliczność stosowania wobec niego przez siostrę wulgaryzmów, a kolejno opuszczenie go i pozostawienie bez pomocy osobistej stanowi podstawę do uznania, że mamy do czynienia z rażącą niewdzięcznością ze strony siostry.

Ze względów wskazanych powyżej Pan Benedykt ma rację, że w zaistniałej sytuacji powinienem odwołać darowiznę uczynioną na rzecz siostry.

Może Cię też zainteresować...